Wijn als financieel actief
Wie wijn als een belegging beschouwt, moet zich in werkelijkheid beperken tot een erg beperkt aantal grote wijnen. Een van de kenmerken van wijn als financieel actief is immers het liquiditeitsprobleem! Hoe ironisch!
De liquiditeit van een actief is immers het gemak waarmee het kan worden doorverkocht aan een tegenpartij. En buiten de heel grote namen bestaat er nu eenmaal geen beurs waar wijn wordt verhandeld. Het eerste wat u moet weten vooraleer u investeert in wijn als belegging en dus niet om te degusteren, is dat u zich moet beperken tot de uitzonderlijke wijnen, tot de grote namen, een beperkte lijst van een kleine honderd flessen, met legendarische wijnen zoals Château Petrus, Domaine de la Romanée-Conti of Château Lafite-Rothschild, om er maar enkele te noemen.
Ook typisch voor wijn is dat er, net als bij grondstoffen, geen rendement is, of zelfs een negatief rendement als we rekening houden met de opslagkosten. Wat het verschil maakt met goud, is dat het risico hier wordt vergroot door de kans dat de belegging volledig verloren gaat als de kostbare fles beschadigd raakt. De belegger zal erover moeten waken dat zijn belegging zorgvuldig wordt bewaard, want ze is alleen verkoopbaar als ze in onberispelijke staat verkeert, dus werd bewaard in een koele kelder, zonder temperatuurschommelingen en voldoende vochtig. In Engeland, Luxemburg en Zwitserland bestaan er met name vrijhandelszones waarin deze uitzonderlijke activa in optimale omstandigheden en met een bijzonder fiscaal regime (btw-vrij enz.) kunnen worden bewaard.
De koersbepaling voor grote wijnen
Noblesse oblige, dus de grote wijngaarden hebben hun eigen beurs, de Liv-ex. Op deze beurs voor uitzonderlijke wijnen in Londen kunnen professionele kopers en verkopers elkaar ontmoeten. De verkoopprijzen worden vervolgens gepubliceerd en dienen als referentie om de prijs van de wijnen wereldwijd te bepalen. De op deze beurs verhandelde wijnen hebben een significant volume op de secundaire markt en worden per kist verkocht. Het gaat daarbij eigenlijk voornamelijk over uitzonderlijke Franse wijnen.
Deze beurs bestaat uit verscheidene indexen, waaronder de Liv-ex Fine Wine 50, die de dagelijkse prijsschommelingen volgt van de meest verhandelde producten op de markt van kwaliteitswijnen.
Als we de evolutie van deze index bekijken, zien we dat die over een periode van 5 jaar nog steeds in het rood staat met een verlies van -8,69% (per 31/10/2016). 2011 was immers een heel slecht jaar voor klassewijnen, doordat die ook onder de financiële crisis en de terugval van de vraag uit de groeilanden hebben geleden. Sinds het begin van het jaar kan de markt weer op heel wat meer interesse rekenen, en dat is ook te zien in de meerwaarde, die in de buurt van 25% komt! Wijn valt dus te overwegen als speculatief financieel actief zonder rendement en met een niet-gewaarborgde meerwaarde. Beleggen in wijn moet u echt op lange termijn doen, en slechts met een beperkte fractie van uw portefeuille.
Factoren die een invloed hebben op de prijs van topwijnen
Net als ieder financieel actief, is het gevaarlijk alle factoren die een invloed hebben op de prijs van topwijnen precies in kaart te willen brengen.
Net als traditionele activa worden klassewijnen gevolgd door analisten, of in dit geval critici, zoals Robert Parker. Deze legendarische criticus heeft in de jaren 80 een scoresysteem voor wijnen ontwikkeld, op een schaal van 100. Een score van minder dan 85 betekent dat een wijn als middelmatig wordt beschouwd. Vanaf 90 wordt hij interessant. Het is dus nuanceren tot op één of zelfs een half punt nauwkeurig. Robert Parker is zo invloedrijk geworden dat een daling met één of twee punten meteen gevolgen had op de markt. Eén woord van Parker en de notering schoot de hoogte in, één negatieve opmerking en de koers ging weer naar beneden.
Naast deze ratings zijn er op het vlak van het aanbod heel wat andere factoren die de prijs van de wijn beïnvloeden, zoals de weersomstandigheden, de zeldzaamheid van de wijn (bepaalde grote wijnhuizen beperken hun productie tot een paar duizend kisten!), de knowhow van de wijnbouwer of de bodemkwaliteit. De vraag anderzijds, zat jarenlang geconcentreerd in de landen waar de wijnhandel is ontstaan, namelijk Engeland, Frankrijk en de Verenigde Staten, maar is nu een zaak van de hele wereld en is sinds 2009 in Azië helemaal uit zijn voegen gebarsten, vooral in Hongkong, waar haast geen sprake is van importheffingen.
Tot besluit onthouden we dat wijn net zoals elke belegging een aantal risico's en opportuniteiten inhoudt. Maar we onthouden ook dat er toch een belangrijk verschil is dat voor een belegging in wijn pleit: als de belegging uiteindelijk in een minderwaarde uitmondt, kunt u ze als troost nog altijd ontkurken bij een lekker etentje!
Door Jérémie Pulinx, bestuurder van Waterloo Asset Management, vermogensbeheerder in Luxemburg.