News

De drie gewesten wijzigen de schenkingsrechten voor onroerende schenkingen

De drie gewesten wijzigen de schenkingsrechten voor onroerende schenkingen
17/03/2017

De regionalisering van de successie- en de schenkingsrechten en de overheveling van de bevoegdheid over deze regionale belastingen naar Vlabel (de Vlaamse Belastingdienst) sinds 1 januari 2015 heeft de fiscale concurrentie tussen de gewesten alleen maar verscherpt. De recente hervormingen rond schenkingen van onroerende goederen hebben dat nogmaals aangetoond.

Welke regionale wetgeving is er van toepassing?

Als de schenker een inwoner van België is, wordt de geldende wet in principe bepaald door de fiscale woonplaats van de schenker (zijn reële, daadwerkelijke en vaste verblijfplaats). Als de schenker in meerdere gewesten heeft gewoond gedurende de vijf jaar vóór de schenking, is de fiscale woonplaats die waar hij in die periode het langst heeft gewoond.

De tarieven in het Vlaams Gewest

In een decreet van 3 juli 2015 heeft het Vlaams Gewest de belastingvoet voor onroerende schenkingen aangepast met ingang van 1 juli 2015. Het tarief in directe lijn geldt voor nakomelingen van de schenker (kinderen, kleinkinderen), voorouders (ouders, grootouders), de huwelijkspartner en de wettelijk samenwonende partner. Bijzonderheid voor Vlaanderen: dit tarief geldt ook voor feitelijk samenwonenden die minstens een jaar samenwonen.
Van toepassing op in België gelegen onroerende goederen (onafhankelijk van het gewest waar het goed zich bevindt), is het gewone Vlaamse tarief in directe lijn:

Belastbare schijven Tarief Totaalbedrag van de belasting op de vorige schijven
0,01 € - 150.000 € 3%
150.000 € tot 250.000 € 9% 4.500 €
250.000 € tot 450.000 € 18% 13.500 €
Boven 450.000 € 27% 49.500 €
 De tarieven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

In een ordonnantie van 18 december 2015 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest eveneens de tarieven voor onroerende schenkingen verminderd, met ingang van 1 januari 2016. De Brusselse wetgever heeft zijn tarief afgestemd op het Vlaamse stelsel. Het Brusselse gewone tarief in directe lijn voor onroerende goederen in België is identiek aan het Vlaamse.

We merken wel op dat het progressievoorbehoud in geval van overlijden binnen de drie jaar sinds 1 januari 2016 niet meer van toepassing is op de schenking van onroerende goederen! Met andere woorden, geschonken onroerende goederen waarvan de akte binnen de drie jaar werd geregistreerd, vallen buiten de nalatenschap van de overleden schenker en dus ook buiten het domein voor de berekening van de progressieve successierechten. Deze onroerende goederen blijven buiten de nalatenschap.

Het progressievoorbehoud bij schenkingsrechten blijft daarentegen wel gelden voor opeenvolgende schenkingen van onroerende goederen binnen een termijn van drie jaar tussen dezelfde partijen. Om het geldende tarief bij de schenking van een onroerend goed te bepalen, wordt de belastbare basis opgeteld bij de som die werd gebruikt als inningsbasis voor de schenkingen van onroerende goederen tussen dezelfde partijen die minder dan drie jaar voordien hebben plaatsgevonden en die, vóór dezelfde datum, werden geregistreerd of registratieplicht hebben gekregen.

De tarieven in het Waals Gewest

In een decreet van 17 december 2015 heeft het Waals Gewest diezelfde rechten verminderd, maar minder ingrijpend dan de beide andere gewesten. De inwerkingtreding van deze nieuwe wetgeving werd ook vastgelegd op 1 januari 2016.

Het Waalse gewone tarief in directe lijn voor onroerende goederen in België bedraagt:

Belastbare schijven Tarief Totaalbedrag van de belasting op de vorige schijven
0,01 € - 25.000 € 3%
25.000 € tot 100.000 € 4% 750 €
100.000 € tot 175.000 € 9% 3.750 €
175.000 € tot 200.000 € 12% 10.500 €
200.000 € tot 400.000 € 18% 13.500 €
400.000 € tot 500.000 € 24% 49.500 €
Boven 500.000 € 30% 73.500 €
Net als in het Vlaams Gewest blijft zowel het progressievoorbehoud betreffende de successierechten als het progressievoorbehoud betreffende de schenkingsrechten behouden.

Conclusie

Deze gewestelijke hervormingen hebben de tarieven voor de schenking van onroerende goederen gevoelig veranderd en doen dalen. Tezelfdertijd bleven de relatief hoge successierechten behouden, vooral in het Waals Gewest.
Wie niet wil dat zijn erfgenamen bij zijn overlijden verplicht worden de roerende en onroerende goederen van de nalatenschap geheel of gedeeltelijk te verkopen om de successierechten te kunnen betalen, kunnen wij alleen maar aanraden om na te gaan in welke mate zij op korte termijn een akte voor de schenking van onroerende goederen kunnen laten verlijden.
De tijd is gekomen om ernstig te overwegen onroerende goederen te schenken, en dat doet u het best om de drie jaar teneinde het verhogende effect van het progressievoorbehoud bij schenkingsrechten te vermijden. Om niet alles kwijt te raken, is het altijd zinvol in de notariële akte een voorbehoud van vruchtgebruik of de betaling van een geïndexeerd maandelijkse rente en een beding van conventionele terugkeer in geval van vooroverlijden van de begiftigde op te nemen. Een goed verstaander, …
Door Anne Meyus, juriste en fiscaal adviseur